Τι είναι τα συμπληρώματα διατροφής;
Τα συμπληρώματα διατροφής είναι σκευάσματα σε μορφή ταμπλέτας, κάψουλας, σκόνης ή υγρού, τα οποία περιέχουν θρεπτικά συστατικά και άλλα πρόσθετα έκδοχα. Είναι προϊόντα τα οποία λαμβάνονται παράλληλα με το σύνηθες καθημερινό γεύμα.
Μπορούν τα συμπληρώματα διατροφής να χρησιμοποιηθούν ως υποκατάστατα μιας ισορροπημένης διατροφής;
Όχι, τα συμπληρώματα διατροφής δεν υποκαθιστούν μια ισορροπημένη διατροφή. Στόχος τους είναι, όπως δηλώνεται από το όνομά τους, να συμπληρώσουν τη διατροφή και να καλύψουν τυχόν κενά που μπορεί να υπάρχουν σε αυτήν.
Είναι απαραίτητα τα συμπληρώματα διατροφής;
Ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται ένα εύρος θρεπτικών συστατικών για να είναι υγιής και να εκτελεί τις διάφορες λειτουργίες του. Δυστυχώς, πολλές φορές είναι δύσκολο να τα λαμβάνει όλα καθημερινά μόνο μέσω της διατροφής. Η μη ισορροπημένη διατροφή, η χαμηλή ποιότητα και περιεκτικότητα ορισμένων τροφίμων και η δυσκολία στην απορρόφηση κάποιων θρεπτικών συστατικών αποτελούν μόνο κάποιους από τους παράγοντες που συντελούν σε αυτό. Τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να μας βοηθήσουν να καλύψουμε κενά στη διατροφή μας και να αποφύγουμε τις ελλείψεις, επομένως σε κάποιες περιόδους ή περιπτώσεις είναι απαραίτητα.
Γιατί να πάρω ένα συμπλήρωμα διατροφής;
- Για να καλύψω κενά στη διατροφή μου και να εξασφαλίσω ότι ο οργανισμός μου λαμβάνει καθημερινά όλα τα συστατικά που χρειάζεται σε επαρκείς ποσότητες
- Για να αυξήσω τα χαμηλά επίπεδα που έχω σε κάποιο συστατικό, π.χ. λήψη συμπληρώματος σιδήρου αν έχω χαμηλό σίδηρο, λήψη συμπληρώματος βιταμίνης D αν έχω χαμηλή D
- Για να υποστηρίξω τις φυσικές λειτουργίες του οργανισμού μου, π.χ. λήψη συμπληρώματος με ωμέγα-3 για την καλή λειτουργία της καρδιάς, λήψη συμπληρώματος προβιοτικών για την καλή λειτουργία του εντέρου
- Για να υποστηρίξω τον οργανισμό μου σε απαιτητικές περιόδους και γενικότερα όταν νιώθω ότι το έχω ανάγκη, π.χ. λήψη συμπληρώματος βιταμινών Β και C σε περιόδους άγχους, λήψη συμπληρώματος σιδήρου τις ημέρες της περιόδου
- Για να λάβω συστατικά που είναι απαραίτητα σε συγκεκριμένα περιόδους της ζωή μου, π.χ. λήψη συμπληρώματος φυλλικού οξέος στην εγκυμοσύνη, λήψη συμπληρώματος ασβεστίου στην εμμηνόπαυση
- Για να μειώσω τις επιπτώσεις των «κακών» συνηθειών μου στον οργανισμό μου, π.χ. λήψη συμπληρώματος αντιοξειδωτικών, όπως βιταμίνης C, για τη μείωση του οξειδωτικού στρες λόγω καπνίσματος, άγχους κ.α.
Γενικότερα για τη συντήρηση της καλής υγείας και τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης προβλημάτων υγείας στο μέλλον
Ποιοι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη να πάρουν ένα συμπλήρωμα διατροφής;
- Άτομα, ενήλικες ή παιδιά, που δεν ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή
- Άτομα με γνωστή έλλειψη ή χαμηλά επίπεδα σε κάποιο θρεπτικό συστατικό, όπως σίδηρο, βιταμίνη D, βιταμίνη Β12 κ.α.
- Άτομα με έντονο τρόπο ζωής και αθλητές
- Άτομα που ζουν σε έντονα μολυσμένο περιβάλλον, καπνίζουν, καταναλώνουν πολύ αλκοόλ, έχουν στρες κ.α.
- Ηλικιωμένοι με φτωχή ή ανεπαρκή διατροφή
- Έγκυες και γυναίκες που θηλάζουν
- Γυναίκες στην εμμηνόπαυση και στην εμμηνόρροια
- Χορτοφάγοι και vegans
- Άτομα που παίρνουν φάρμακα που μειώνουν τα αποθέματα κάποιων βιταμινών στον οργανισμό, π.χ. οι γυναίκες που παίρνουν αντισυλληπτικά προτείνεται να λαμβάνουν συμπλήρωμα βιταμίνης B6
- Άτομα που ακολουθούν προγράμματα αδυνατίσματος με δίαιτες πρόσληψης χαμηλών θερμίδων
- Άτομα που θέλουν να υποστηρίξουν με φυσικό τρόπο κάποιες λειτουργίες του οργανισμού τους
Οι χορτοφάγοι και οι vegans χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής;
Οι χορτοφάγοι και οι vegans, λόγω του ότι έχουν αποκλείσει κάποιες τροφές από τη διατροφή τους, εμφανίζουν υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν έλλειψη σε κάποια συστατικά, όπως ο σίδηρος και η βιταμίνη B12. Για το λόγο αυτό, συχνά συστήνεται σε αυτούς ένα συμπλήρωμα σιδήρου και Β12 ή μια πολυβιταμίνη.
Για πόσο χρονικό διάστημα μπορώ να παίρνω ένα συμπλήρωμα διατροφής;
Τα συμπληρώματα διατροφής συνήθως προτείνεται να λαμβάνονται για 2-3 συνεχόμενους μήνες ούτως ώστε να έχουν ένα καλό αποτέλεσμα. Παρόλα αυτά, η συγκεκριμένη οδηγία είναι πολύ γενική. Το χρονικό διάστημα λήψης ενός συμπληρώματος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως από τις ανάγκες του οργανισμού αλλά και από το ίδιο το συμπλήρωμα.
Τα συμπληρώματα διατροφής προκαλούν εθισμό;
Όχι, τα συμπληρώματα διατροφής δεν προκαλούν εθισμό.
Τι πρέπει να προσέξω αν παίρνω πολλά συμπληρώματα διατροφής;
Αν παίρνετε περισσότερα από ένα συμπληρώματα διατροφής, καλό είναι να ελέγξετε αν κάποια από αυτά περιέχουν κοινά συστατικά. Αν λαμβάνετε κάποιο συστατικό από δύο ή τρία συμπληρώματα, θα πρέπει να δείτε αν η συνολική ποσότητα που παίρνετε είναι μέσα στα επιτρεπτά επίπεδα. Αν δυσκολεύεστε να το κάνετε μόνοι σας, μπορείτε να ζητήσετε τη βοήθεια του φαρμακοποιού σας, του γιατρού σας ή των εταιριών των συμπληρωμάτων διατροφής που χρησιμοποιείτε.
Παράδειγμα 1: αν κάποιος παίρνει μια πολυβιταμίνη που περιέχει 80mg βιταμίνη C και ένα συμπλήρωμα βιταμίνης C των 1000mg, παίρνει συνολικά 1080mg βιταμίνη C, ποσότητα που είναι μέσα στα ασφαλή όρια.
Παράδειγμα 2: αν κάποιος παίρνει μια πολυβιταμίνη με 1000IU βιταμίνη D, μία φόρμουλα για το ανοσοποιητικό με άλλα 1000IU και μια βιταμίνη D των 2000IU που του έχει συστήσει ο γιατρός του, τότε παίρνει συνολικά 4000IU βιταμίνη D την ημέρα (αντί για 2000IU που είναι η σύσταση του γιατρού). Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να ενημερώσει τον γιατρό του ότι τα συμπληρώματα που παίρνει περιέχουν βιταμίνη D για να τον κατευθύνει ως προς την ποσότητα.
Παράδειγμα 3: αν κάποιος παίρνει μια πολυβιταμίνη με 800μg βιταμίνη Α και ένα συμπλήρωμα αντιοξειδωτικών με άλλα 800μg, τότε παίρνει συνολικά 1600μg βιταμίνη Α, που είναι μεγάλη ποσότητα για καθημερινή λήψη (εκτός αν έχει προταθεί από γιατρό για συγκεκριμένο λόγο). Η βιταμίνη Α είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη και προτείνεται να μην λαμβάνονται περισσότερα από 800μg ημερησίως.
Τα ούρα μου έχουν έντονο κίτρινο χρώμα από τότε που ξεκίνησα την πολυβιταμίνη. Είναι φυσιολογικό;
Ναι, είναι φυσιολογικό και ακίνδυνο. Οφείλεται στη ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2), η οποία έχει κίτρινο χρώμα και προκαλεί αυτόν τον ακίνδυνο κίτρινο χρωματισμό των ούρων (παρατηρείται πιο έντονα τις πρώτες ώρες μετά τη λήψη της πολυβιταμίνης).
Μπορώ να χρησιμοποιήσω μεγαλύτερη δόση στα συμπληρώματα διατροφής από αυτήν που αναγράφεται στη συσκευασία τους για να έχω πιο άμεσο αποτέλεσμα;
Όχι, προτείνεται να τηρείτε ακριβώς τις οδηγίες που αναγράφονται στις συσκευασίες. Άλλωστε, η μεγαλύτερη δόση δεν σημαίνει απαραίτητα αμεσότερο αποτέλεσμα. Μην υπερβαίνετε την προτεινόμενη δόση, εκτός αν σας το προτείνει ο γιατρός σας.
Είμαι παχύς, πρέπει να παίρνω μεγαλύτερη δόση από την προτεινόμενη;
Όχι, ακολουθείτε κανονικά τις οδηγίες που αναγράφονται στη συσκευασία.
Είναι όλα τα συμπληρώματα διατροφής κατάλληλα για όλους;
Όχι, δεν είναι όλα τα συμπληρώματα διατροφής κατάλληλα για όλους. Παρακάτω αναφέρονται κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Οι έγκυες δεν πρέπει να λαμβάνουν συμπληρώματα με βιταμίνη Α. Επιπλέον, δεν πρέπει να χρησιμοποιούν ορισμένα βότανα επειδή δεν έχουν γίνει μελέτες για την ασφάλειά τους κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης.
Όσοι παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα πρέπει να αποφεύγουν τα συμπληρώματα με βιταμίνη K, κουρκουμά και τις υψηλές ποσότητες σε ορισμένα άλλα συστατικά.
Οι διαβητικοί δεν προτείνεται να χρησιμοποιούν συμπληρώματα γλυκοζαμίνης, εκτός αν αυτό γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη και παρακολούθηση του γιατρού τους.
Τα συμπληρώματα προβιοτικών δεν προτείνονται σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.
Τα παραπάνω αποτελούν ορισμένα μόνο παραδείγματα.
Συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας πριν τη χρήση συμπληρωμάτων διατροφής αν βρίσκεστε υπό φαρμακευτική αγωγή ή αντιμετωπίζετε σοβαρά προβλήματα υγείας.
Γιατί δεν πρέπει να δίνουμε στα μωρά και στα μικρά παιδιά συμπληρώματα διατροφής που δεν αναγράφουν ότι είναι κατάλληλα για την ηλικία τους;
Τα συμπληρώματα διατροφής που έχουν σχεδιαστεί για ενήλικες μπορεί να μην είναι κατάλληλα για τα μωρά και τα παιδιά για τους παρακάτω λόγους:
Μπορεί να περιέχουν κάποια συστατικά σε ποσότητες που δεν είναι κατάλληλες για μικρές ηλικίες.
Μπορεί να περιέχουν κάποια έκδοχα που δεν έχουν μελετηθεί στα παιδιά και δεν ξέρουμε αν είναι ασφαλή για αυτά.
Μπορεί να περιέχουν βότανα. Τα βότανα δεν προτείνονται στα παιδιά.
Στα μωρά και τα παιδιά έως 12 ετών είναι προτιμότερο να δίνονται συμπληρώματα διατροφής που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για αυτά ή αναγράφεται στη συσκευασία τους ότι είναι κατάλληλα για αυτά.
Ποια συμπληρώματα διατροφής δεν πρέπει να παίρνω αν είμαι διαβητικός;
Οι διαβητικοί πρέπει να αποφεύγουν τα συμπληρώματα που περιέχουν ζάχαρη. Η γλυκοζαμίνη, η οποία περιέχεται σε πολλά συμπληρώματα για τις αρθρώσεις, επίσης πρέπει να αποφεύγεται επειδή είναι αμινοσάκχαρο, εκτός αν η λήψη της γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη και παρακολούθηση του γιατρού τους.
Τι είναι η ΣΗΔ ή ΣΗΠ (συνιστώμενη ημερήσια δόση ή πρόσληψη);
Η συνιστώμενη ημερήσια δόση είναι η μέση ποσότητα ενός συστατικού που απαιτείται για να καλύψει τις μέσες ανάγκες όλων (97%) των υγιών ατόμων του πληθυσμού προκειμένου να προληφθεί η έλλειψη. Η τιμή αυτή έχει προς το παρόν καθορισθεί μόνο για τις βιταμίνες και κάποια μέταλλα.
Η ΣΗΔ είναι μια μέση τιμή που αφορά τον υγιή πληθυσμό και την πρόληψη έλλειψης. Δεν αντανακλά τα επίπεδα του θρεπτικού συστατικού που χρειάζονται τα “μη υγιή” άτομα, ούτε αυτά που απαιτούνται για βέλτιστη υγεία.
Παράδειγμα 1: η ΣΗΔ για το ασβέστιο είναι 800mg. Η ποσότητα αυτή απευθύνεται στον υγιή πληθυσμό για την πρόληψη της έλλειψης ασβεστίου. Όμως, ένα άτομο με οστεοπόρωση ή μια γυναίκα που θηλάζει χρειάζεται περισσότερο ασβέστιο (1000-1500mg).
Παράδειγμα 2: η ΣΗΔ για τη βιταμίνη C είναι 80mg. Η ποσότητα αυτή αντανακλά την ποσότητα που απαιτείται για την αποφυγή έλλειψης βιταμίνης C. Όμως, για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος κατά τους φθινοπωρινούς μήνες προτείνονται 1000mg ημερησίως ή και παραπάνω.
Συμπέρασμα: η ΣΗΔ δεν είναι η μέγιστη ποσότητα του συστατικού που μπορεί να περιέχεται σε ένα συμπλήρωμα διατροφής.
Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει ανώτερο επιτρεπτό όριο. Στα συμπληρώματα διατροφής, τα συστατικά περιέχονται σε ασφαλή επίπεδα, τα οποία καθορίζονται από μελέτες και διεθνείς οδηγίες.
Γιατί μπορούμε να παίρνουμε βιταμίνες B και C σε πολύ μεγαλύτερη δόση από τη συνιστώμενη ημερήσια; Είναι ασφαλές αυτό;
Οι βιταμίνες Β και C είναι υδατοδιαλυτές. Αυτό σημαίνει ότι όση ποσότητα δεν απορροφηθεί από τον οργανισμό, θα διαλυθεί και θα απομακρυνθεί από το σώμα με τα ούρα. Συνεπώς, δεν θα συσσωρευτεί στον οργανισμό αλλά θα αποβληθεί. Αυτό είναι ο λόγος που τις βιταμίνες αυτές μπορούμε να τις πάρουμε και σε υψηλές δόσεις, τηρώντας βέβαια πάντα τις οδηγίες του εκάστοτε συμπληρώματος.
Τι είναι οι timed release ταμπλέτες και σε ποια προϊόντα χρησιμοποιούνται;
Οι timed release ταμπλέτες είναι ταμπλέτες βραδείας αποδέσμευσης που απελευθερώνουν σιγά σιγά τα θρεπτικά συστατικά για αρκετές ώρες. Χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα στα συμπληρώματα που έχουν μεγάλες περιεκτικότητες σε βιταμίνες B και C. Οι βιταμίνες Β και C είναι υδατοδιαλυτές και αν ληφθούν σε μεγάλες ποσότητες με ταμπλέτες γρήγορης αποδέσμευσης, τότε μεγάλο μέρος τους δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και αποβάλλεται με τα ούρα. Με τις ταμπλέτες βραδείας αποδέσμευσης, οι βιταμίνες αυτές απελευθερώνονται σταδιακά και δίνουν στον οργανισμό τον χρόνο που χρειάζεται για να τις απορροφήσει στο μεγαλύτερο δυνατό ποσοστό.
Τι είναι το mg και τι το μg;
Ισχύει ότι 1mg ισούται με 1000μg. Είναι λοιπόν το ίδιο, για παράδειγμα, αν πούμε ότι ένα συμπλήρωμα περιέχει 1mg βιταμίνη Β12 ή 1000μg βιταμίνη Β12.
Κάποια συστατικά τα χρειαζόμαστε σε μικρές ποσότητες, δηλαδή σε μg, όπως το σελήνιο (ΣΗΔ σεληνίου 55μg) και κάποια σε μεγαλύτερες ποσότητες, δηλαδή σε mg ή g (γραμμάρια), όπως το ασβέστιο (ΣΗΔ ασβεστίου 800mg). Το ότι κάποια συστατικά τα χρειαζόμαστε σε μικρότερες ποσότητες δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο σημαντικά για την υγεία.
Τι είναι το IU;
Το IU ή i.u. (international units, διεθνείς μονάδες) είναι μια μονάδα μέτρησης που χρησιμοποιείται σε λιποδιαλυτά συστατικά, όπως οι βιταμίνες D, E και Α. Ισχύουν οι παρακάτω αντιστοιχίες:
Βιταμίνη D: 10μg = 400IU
Βιταμίνη Ε: 268mg = 400IU
Βιταμίνη Α: 750μg = 2500IU
Γιατί να πάρω προβιοτικά και όχι καθαρτικά;
Τα καθαρτικά έχουν άμεσο αποτέλεσμα αλλά είναι εθιστικά. Αν λαμβάνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα, το έντερο τα συνηθίζει και μετά δυσκολεύεται να λειτουργήσει μόνο του, δηλαδή να κάνει σύσπαση, χωρίς αυτά. Αντιθέτως, τα προβιοτικά λειτουργούν με απόλυτα φυσικό τρόπο, επαναφέροντας σταδιακά την ισορροπία της χλωρίδας του εντέρου και τη λειτουργία του, χωρίς να προκαλούν εθισμό.
Είναι αλήθεια ότι τα προβιοτικά πρέπει να λαμβάνονται διαφορετική ώρα από την αντιβίωση;
Τα προβιοτικά που ανήκουν στα βακτήρια (π.χ. γαλακτικά βακτήρια, μπιφιδοβακτήρια) καταστρέφονται από την αντιβίωση. Για το λόγο αυτό προτείνεται να λαμβάνονται με τουλάχιστον 2 ώρες διαφορά.
Μπορώ να παίρνω προβιοτικά παράλληλα με τις βιταμίνες μου;
Βεβαίως. Τα προβιοτικά βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου και άρα στην καλύτερη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών (η απορρόφηση των συστατικών γίνεται στο έντερο).
Να προτιμήσω συμπληρώματα που περιέχουν μόνο προβιοτικά ή μπορώ να επιλέξω μια φόρμουλα που περιέχει και άλλα συστατικά;
Η συνύπαρξη των προβιοτικών με άλλα συστατικά μέσα σε ένα συμπλήρωμα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την σταθερότητά τους. Προτιμήστε συμπληρώματα που περιέχουν μόνο προβιοτικά ή, αν περιέχουν και άλλα συστατικά, βεβαιωθείτε ότι έχουν παραχθεί από μια αξιόπιστη εταιρία που έχει ελέγξει τη σταθερότητά τους.
Στο φαρμακείο Μαυρομάτη διαθέτουμε μόνο αξιόπιστα συμπληρώματα, όπως η Quest, η Aboca, η Eviol, η Altion, η Ayuverda, Superfoods κα.
Τι είναι οι DR κάψουλες που χρησιμοποιούνται στα προβιοτικά;
Οι DR κάψουλες (delayed release) είναι κάψουλες που δεν διασπώνται στο στομάχι αλλά κατευθείαν στο έντερο. Έτσι, τα προβιοτικά δεν εκτίθενται στο όξινο περιβάλλον του στομάχου που μπορεί να μειώσει τον πληθυσμό τους και αποδίδονται κατευθείαν στο έντερο, όπου και δρουν.
Τι είναι οι χηλικές ενώσεις μετάλλων με αμινοξέα;
Οι χηλικές ενώσεις μετάλλων με αμινοξέα είναι ενώσεις στις οποίες τα μέταλλα έχουν προσδεθεί σε αμινοξέα – φορείς. Τα χηλικά μέταλλα δεν διασπώνται όταν περνούν από το στομάχι, φτάνουν αυτούσια στο έντερο και απορροφώνται από τις θέσεις απορρόφησης των αμινοξέων. Έτσι, απορροφώνται πολύ καλά και δεν έχουμε απώλειες.
Είναι αλήθεια ότι ο σίδηρος και το ασβέστιο πρέπει να λαμβάνονται διαφορετική ώρα;
Ναι, το ασβέστιο εμποδίζει την απορρόφηση κάποιων ιχνοστοιχείων, όπως ο σίδηρος, και προτείνεται λαμβάνεται διαφορετική ώρα από αυτά.
Τι είδους έλεγχος εφαρμόζεται στα συμπληρώματα διατροφής;
Όλα τα συμπληρώματα διατροφής που πωλούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να παρασκευάζονται σύμφωνα με αυστηρά πρότυπα παραγωγής και ποιότητας. Αυτό εξασφαλίζει ότι τα συστατικά των προϊόντων είναι ασφαλή για κατανάλωση, ότι τα πρόσθετα που επηρεάζουν την καθαρότητα των προϊόντων υπάρχουν στα χαμηλότερα επίπεδα και ότι τα προϊόντα περιέχουν τα συστατικά που αναγράφονται στη συσκευασία.
Στην Ελλάδα, ο αρμόδιος φορέας για τον έλεγχο των συμπληρωμάτων διατροφής είναι ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ). Τα συμπληρώματα διατροφής υποχρεούνται σε γνωστοποίηση της κυκλοφορίας τους στον ΕΟΦ.
Πηγή: https://www.douni.gr
Πρόσθεσε σχόλιο